Kombucha, een eeuwenoud drankje met een frisse smaak, heeft de laatste jaren flink aan populariteit gewonnen. Dit gefermenteerde drankje wordt vaak geprezen om de vele voordelen voor de gezondheid die eraan worden toegeschreven. Maar in hoeverre kloppen deze beweringen eigenlijk?
De oorsprong van kombucha
Over de herkomst van kombucha doen verschillende verhalen de ronde. Het meest bekende verhaal plaatst de oorsprong in China, ruim 200 jaar voor onze jaartelling. Het zou zijn ontdekt door een keizer die op zoek was naar middelen om vitaliteit te bevorderen. Wat we zeker weten, is dat kombucha vandaag de dag op veel plekken verkrijgbaar is en door sommigen zelfs thuis wordt gemaakt.
Hoe wordt kombucha gemaakt?
Kombucha ontstaat door een proces waarbij zwarte of groene thee wordt gefermenteerd. Aan de thee wordt een mengsel van gist, bacteriën en suiker toegevoegd. Tijdens de fermentatie wordt de suiker afgebroken, wat resulteert in een lichte koolzuurvorming, een veranderde smaak en een toename van antioxidanten. Na één tot twee weken vormt zich een gelei-achtige substantie, bekend als de SCOBY (Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast). Deze SCOBY kan vervolgens worden hergebruikt voor het maken van nieuwe kombucha.
Mogelijke voordelen voor de gezondheid
Kombucha wordt vaak geroemd om de positieve effecten op het lichaam. Hoewel deze claims niet altijd wetenschappelijk zijn onderbouwd, worden ze regelmatig genoemd:
- Rijke bron van antioxidanten: Tijdens de fermentatie komen antioxidanten vrij, vooral in varianten op basis van groene thee. Deze stoffen zouden helpen bij het neutraliseren van schadelijke stoffen in het lichaam.
- Ondersteuning van de spijsvertering: De bacteriën en enzymen die ontstaan tijdens het fermenteren, zouden een gunstig effect hebben op de darmflora en de opname van voedingsstoffen verbeteren.
- Bescherming tegen ontstekingen: De zuren in kombucha, die verantwoordelijk zijn voor de kenmerkende smaak, worden ook geassocieerd met ontstekingsremmende eigenschappen.
- Versterking van het immuunsysteem: Door een verbeterde werking van de darmen kan het lichaam vitamines en mineralen beter opnemen. Bovendien bevat kombucha zelf vitamines zoals A, B en C.
- Huidgezondheid: Een goed functionerende spijsvertering kan bijdragen aan een gezondere huid. Sommigen gebruiken kombucha zelfs uitwendig als een natuurlijke reiniger.
Zijn er ook nadelen?
Hoewel kombucha als relatief veilig wordt beschouwd, zijn er wel een aantal kanttekeningen. Zo ontbreekt wetenschappelijk bewijs om veel van de gezondheidsclaims te ondersteunen. Daarnaast kan de samenstelling van zelfgemaakte kombucha sterk variëren, omdat de gebruikte bacteriecultuur (SCOBY) per batch anders kan reageren.
Zelf brouwen brengt bovendien risico’s met zich mee. Doordat de fermentatie in een niet-luchtdichte omgeving plaatsvindt, kunnen schadelijke bacteriën zich ontwikkelen. Het hoge zuurgehalte kan bij sommige mensen bovendien leiden tot maagklachten. Experts raden daarom aan om niet meer dan 150 ml per dag te drinken.
Kombucha: geniet ervan, maar verwacht geen wonderen
Hoewel kombucha vaak in verband wordt gebracht met allerlei gezondheidsvoordelen, ontbreekt hard bewijs om deze claims volledig te ondersteunen. Het blijft in de basis een theeproduct, en in gematigde hoeveelheden drinken lijkt over het algemeen veilig. Geniet er vooral van als je het lekker vindt, maar beschouw het niet als een wondermiddel.